YOL BİSİKLETİ YARIŞI İZLEMEK

Ülkemizde giderek artan bisiklet bilinci ve kullanımı insanları bisiklet yarışlarını izlemeye itiyor. Bu yazımın amacı ise okurlarımızın bisiklet yarışı izleme bilincini artırmak ve bisikleti onlar için daha izlenebilir bir spor yapmak.

İlk olarak en temel şeylerden başlayalım. Yarışları izlerken en çok duyduğumuz şey peloton kelimesidir. Peki nedir bu peloton? Peloton, kalabalık, genelde sayıları 30-40 bisikletçiyi aşan gruba denir. Yarış içinde tek vücut şeklinde hareket eder. Peki peloton niye ve nasıl oluşuyor? Eğer bir grup halinde bisiklete biniyorsanız bu pelotonun niye oluştuğunu anlayacaksınız. Siz arkada rahat rahat pedal çevirirken önünüzdekinin sizden daha çok efor sarf ettiğini görmüşünüzdür. Bisiklet yarışlarında da aynı mantık, herkes daha az efor sarf etmek için birbirinin arkasına girince peloton oluşur.

Yarışlarda sıkça duyabileceğiniz bir başka terim de, kaçış grubudur. Genelde yarışların en başında, pelotondan ayrılıp kendi başına gitmeye karar veren bisikletçiler kaçış grubunu oluşturur. Bu kaçışla birlikte evlerde yine aynı ses yükselir.” Zaten yakalanacaklar, niye kaçıyorlar ki?”. Kaçan bisikletçinin kaçış amacı çok farklı olabilir, ama yakalanmama ihtimalinin olması bile bazen kaçış için yeterlidir. Şimdi geldik daha çok dağlık etaplarda veya çok rüzgarlı etaplarda duyabileceğimiz bir başka terime, grupetto. Aslında çok sevimli bir isim gibi gözükse de grupetto, pelotonun temposuna ayak uyduramayan ve arkaya düşen bisikletçilerin oluşturduğu küçük gruba denir. Bu bisikletçiler için o günlerde tek bir amaç vardır, yarışı zaman limiti içerisinde tamamlamak. Zaman limiti, etabı birinci bitiren bisikletçini süresini baz olarak yarış komiserleri tarafından belirlenen ve arkadan gelen grupettonun yarışı bitirmesi gereken süredir. Genelde bu süre, etabı birinci bitiren bisikletçinin süresinden 30-40 dakika sonradır.

Bisiklette büyük tur denildiğinde akla üç tane yarış gelir. Fransa Bisiklet Turu , İtalya Bisiklet Turu ve İspanya Bisiklet Turu. Bu büyük turlar bisiklet dünyasının en prestijli yarışları olup üç hafta sürer. üç hafta boyunca heyecanla izlediğimiz bu turlarda 4 çeşit etap vardır. Sprint etapları, dağlık etaplar, zamana karşı etapları ve geçiş etapları.

Sprint etapları genelde yarışlardaki en düz etaplardır. Etabı almak isteyen takımların kıyasıya mücadelesine gün boyu tanık oluruz. En doğru stratejiyi izleyen kişi, bu etabın galibi olur. En çok duyduğumuz soru: Adam sekiz tane etap aldı ama yarışı kazanamıyor, niye?. Cevabı çok basit, eğer bir bisikletçi turu kazanmak istiyorsa, diğer bisikletçilerden zaman çalması gerekir. Sprint etaplarında bitişe toplu girildiği için bütün bisikletçilerin zamanı aynı sayılır bu yüzden bir sprinterin tur zaferine ulaşması çok zordur. 

Dağlık etaplar, turu kazanabileceğiniz veya kaybedebileceğiniz yerlerdir. Yol yükseldikçe, tırmanış özelliği olmayan bisikletçiler geri kalır ve 10-15 bisikletçiden oluşan favori grubu oluşur. Bu bisikletçiler tur zaferine ulaşabilecek olan yarışçılardandır. Bu etaplarda favori bisikletçiler sürekli birbirlerine atak yaparak, birbirlerinden süre çalmayı hedefler.

Zamana karşıla etaplar ikiye ayrılır; bireysel zamana karşılar ve takım zamana karşılar. Bireysel zamana karşılarda bisikletçiler parkura tek tek çıkarlar ve amaçları parkuru en kısa sürede tamamlamaktır. Takım zamana karşılarda ise bisikletçiler parkura takım olarak çıkar ve amaçları diğer takımlardan daha çabuk finişe ulaşmaktır. Bu tip yarışlarda TT bisikletleri kullanılır. Genelde daha ağır olan bu bisikletler, etap yarışlarında kullanılan bisikletlerden daha aerodinamiktir.

Bu büyük turlarda takımlar dokuz bisikletçiden oluşur. Bir takım lideri, bir sprinter, bir yol kaptanı ve domestikler… Peki hep duyuyoruz da kimdir bunlar, ne iş yaparlar? Domestikler yarışlarda liderlerine yardım eden bisikletçilerdir. Takıma su ve yiyecek servisi yaparlar, öndeki rüzgarı yerler ve liderlerini korumaya çalışırlar. Hatta liderleri bisikletinde bir sorun yaşadığında bisikletlerini verecek kadar fedakar bisikletçilerdir. Bir liderin, domestiği olmadan yarış kazanması neredeyse imkansızdır. 

Şimdi gelelim şu rüzgar işine. Yarışlarda kimi zaman bisikletçileri birbirinin arkasında çapraz sıralandığını görürüz. Bunun nedeni esen çapraz rüzgardır. Bisikletçiler bu rüzgardan etkilenmemek için echelon oluşturur. Echelon bisikletçilerin çapraz dizilim durumudur. Bu gibi durumlarda önde giden bisikletçi arkadaki bisikletçiyi taşır. ‘Taşıma’ kelimesi de bisiklet yarışı izlerken duyabileceğiniz terimlerdendir. Arkadaki bisikletçinin öndekinin rüzgarına girerek daha az eforla pedal çevirmesine taşıma denir.

Bu yazıyı okuduğunuzda yol yarışları konusunda belli bir seviyeye ulaşmış olacaksınız. Daha öğrenecek çok şey var. Yola devam!