Yazı ARDA ERGENE Fotoğraf DANNY BIRD
Kaslarımızın adeta sigortası olan iki önemli knesitetik reseptörden, yani kas iğcikleri ve Golgi Tendon organından bahsetmek istiyorum. Başta bisiklet sporu olmak üzere tüm spor disiplinlerinin uygulanabilirliği spor öncesi ısınma ile mümkündür. Isınma önce genel ve özel olmak üzere ikiye, daha sonra kendi içinde aktif, pasif ve mental olarak alt dallara ayrılır.
Sizlerle paylaşmak istediğim ısınmanın mekanik bölümleri değil, vücudumuzda meydana getirdiği fizyolojik ve kronik (kalıcı) etkilerini aktarmak.
Isınmanın temel amacı, organizmada kalp atım sayımızın ve soluk alış verişimizin hızlanmasını sağlamak, dolayısıyla vücut iç ısımızı bir derece kadar yükseltmektir. Bu ısı artışı kaslarımızın ısınmasıyla birlikte bize eklem-hareket açıklığı kazandırır.
Antrenmanlarımızın başında (düşük-orta şiddet aralığında) 20dk’lık bir sürüş sonrasında vücudumuzda bakın neler oluyor:
Kalbin dakikada pompaladığı kan miktarı artar ve kasın içinden geçen kan fazlalaşır. İstirahat halinde kapalı olan “kapiller” (kılcal damar ağı) dolaşıma açılır, dolayısıyla kan oksijen bakımından zengin hale gelir ve eforla oluşan bir takım zararlı atıklar kaslardan uzaklaştırılır. Antrenmana katılan kas gruplarının esnekliği %20 oranında artar. Eklemlerimizin kayganlaşmasını sağlayan ve ömrünü uzatan eklem sıvısı (snovia) ancak ısındıktan sonra salgılanır. Kaslarımızda kasılma ve gevşemeler daha kuvvetli olur. Artık fizyolojik olarak antrenmanımıza hazırız.
Dolaşım ve solunum sistemimiz hatasız bir işleyişle adımıza çalışıyor. Hadi gelin kısa bir yolculuğa çıkalım. Soğuk ve zorlu bir havada tırmanış antrenmanımızın en zor anında her pedal turunda kasılan uyluk ön grup (Quadriceps) kaslarımızın tendonlaşarak kemiğe yapıştığı yerin içine girelim. Aradığımız şey tam da burada. İki knesitetik reseptör: Kas iğcikleri ve golgi tendon organı. İki özelleşmiş hücreden oluşan yapı.
Kas iğciklerinin iki önemli görevi vardır:
1. Aktif veya pasif olarak kastaki gerilim değişikliklerini merkezi sinir sistemine iletir.
2. Özel reflekslerin oluşumunu sağlar.
Golgi Tendon Organı ise kasta oluşabilecek aşırı gerilmeleri önleyerek bir sigorta görevi görür. Ayrıca eklemin konumu ve durumu hakkında merkezi sinir sistemine durmaksızın bilgi gönderir.
Her iki reseptör de kasın otokontrolünü sağlar. Kastan aldıkları bilgiyi omurilik, beyincik ve beyne ileterek vücut pozisyonumuz hakkında bilgi aktarır. Bu iki knesitetik reseptör görevlerini eksiksiz yerine getiriyor. Peki ya biz?
Yapmamız gerekenler basit:
• Isınma ve soğuma evrelerini asla atlamamak
• Esneme ve germe egzersizlerini asla atlamamak
• Denge çalışmalarını antrenmana eklemek
Esneklik çalışmalarını sadece iskelet-kas sistemimiz için değil, aynı zamanda sinir sistemimizin de kusursuz çalışmasını sağlamak için yaptığımızı unutmamak gerekir. Tek ayağımızın üzerinde gözlerimiz kapalı 10, 20 ya da 30 saniye (her organizma farklıdır) knesitetik reseptörlerin yeteneklerini artırmaya yetiyor. 30 saniye sadece bir örnek, çalışmayı zorlaştırmak işin kolay yanı!
Tüm yazdıklarım vücudumuzun bizim adımıza yaptığı ya da yapmaya hazır olduğu fizyolojik durumları anlatıyor. Vücudumuzun ise bizden beklediği tek bir şey var: Hareket!
Sağlıklı sürüşler, bol keyifler.
Ege Üniversitesi Beden Eğitimi Öğretmenliği’nden mezun olan Arda Ergene, 2003 ve 2008 yılları arasında sporcu sakatlıkları ve rehabilitasyonu konusunda eğitimler aldı.
E-Posta bültenimize abone olun, en son haber ve röpörtajlardan ilk sizin haberiniz olsun!
