Yazı SJORS BEUKEBOOM Fotoğraf SONOKO TANAKA
Xining’deki (Çin) çift kişilik odasının yatağında oturan Salim Kipkemboi, küçük bir köyde, kil ve çamurdan yapılmış küçük ve yuvarlak bir barakada yaşadığı Kenya’da doğdu. Evlerinin çatısı ise çimden yapılmıştı. “Üç erkek ve üç kız kardeşimle birlikte yerde yatıyorduk. Yalnızca anne ve babamın yatağı vardı. Günlük yiyeceğimizi elde etmek için çok çalışmamız gerekiyordu.
Abim ve ben, sokaklarda odun satarak birazcık para kazanıyorduk. Bazı günler hiçbir şey satamıyordum, bazı günlerde ise iki satış birden yapardık. Yine de yeterli olmuyordu, sokaklarda geçen iyi bir hafta ailemin, yiyecek ihtiyacını bir iki gün karşılayabilmek demektir.”
21 yaşındaki genç Kipkemboi hiç okula gitmemiş. Doğrusu, sekiz aile üyesi eve yiyecek getirmesini beklerken, buna zaman da bulamamış. “Eğer hiçbir şeyiniz yoksa okula gidemezsiniz. Her gün biraz yemek için mücadele etmek zorunda kaldım.”
“Bisikletim vardı, bisiklet sporunu çok sevdiğimden değil, işte kullanmak için. Ancak kazara bisiklet sporuna başlamamla bu durum 2012 yılında değişti. O zamanlar 13 yaşındaydım. Bazı günler Kenyalı bisikletçileri antrenman yaparken görüyordum. Ülkemizdeki en güçlü bisiklet takımı onlardı. Antrenman kamplarını yaşadığım bölgede yapıyorlardı. Tek vitesli kendi sıradan bisikletimi aldım ve onları takip ettim.
Odun satmaktan sıkılmıştım ve yalnızca eğlenmek istiyordum. Bu arada dikkatli olmam gerekiyordu çünkü bisikletimin frenleri yoktu. Genelde ayaklarımla fren yapıyordum. Yine de onların lüks bisikletlerine tutunmayı başardım ve her şeyin dönüm noktası bu oldu. Takımdaki bisikletçiler şaşırmıştı. Bana, benim de bisikletçi olabileceğimi söylemişlerdi.”
Kenyalı ebeveynlerinin telefon numarasını takımdaki bisikletçilere verdi. Kipkeboi’nin yeni Kenyalı arkadaşlarıyla buluşmadan iki gün önce ev telefonları çaldı. Telefonu kendi açtı, gerginlikten elleri titriyordu. “Antrenman kamplarını ziyaret edebileceğimi söylediler” diyor, aynı zamanda Kenya’nın ulusal sporu koşuyu da deneyen ama hiç de hoşlanmayan Kipkemboi.
“Elbette yalnızca küçük bir çocuktum. Bu nedenle ailem bir süre tereddüt yaşadı. Şanslıydım ki ikna etmesi çok zor olmadı çünkü bisiklet yoksulluktan kaçış olabilirdi. Evden ayrıldığımda, en azından birkaç günlüğüne düzenli yemek yeme fırsatı bulacağım için mutluydular.”
Kenyan Riders takımı Kipkemboi’ye daha iyi bir bisiklet verdi, buna karşın yine de tek vitesliydi. Fakat en azından üzerinde çalışır bir fren sistemi vardı. Antrenman kampının ardından takım direktörü Kipkemboi’ye uymasını tembih ettiği bir antrenman programı vermişti. “İlk iki ay takımla antrenmanlara katıldıktan sonra eve gittim. İki ayın sonunda, artık kamptaydım. 2013’ün ortalarında ise artık kampta yaşamaya başladım.”
O zamandan beri Kipkemboi, kendi ülkesindeki yaşlı sürücülerle rekabet etmeye başlıyor. “Pelotonda işlerin nasıl yürüdüğünü, enerjimi nasıl koruyacağımı yahut yarış sırasında nasıl su içeceğimi bilmiyordum.”
Birkaç yıllık öğrenme sürecinin ardından 2016’da Kenyan Riders ekibi Avustralyalı bir ekip ile kıta işbirliğine gitti. Sponsor eksikliğinden dolayı işbirliği sona erdi, ancak daha sonra Bike Aid Pro Cycling ekibi, 2017 yılında kıta kadrosuna katmak üzere en güçlü üç biniciyi seçerek Kenya bisiklet takımına ilgi gösterdi.
Kipkemboi kısa sürede çabuk öğrendiğini kanıtladı. 2018’in başlarında, kıta seviyesindeki ilk yarışında, Dubai’de düzenlenen Sjarjah Tour’un üçüncü etabında tüm rakiplerini mağlup ederek etap galibiyetini kazandı. Ayrıca en genç bisikletçiye verilen beyaz mayonun da sahibi oldu. “Tırmanışçılara uygun bir gündü” diyor Kipkemboi, kariyerinin ilk zaferini yeniden hatırlayınca. “Takımdaki herkes bu etabın bana uyduğunu söylüyordu. Devasa tırmanışın yarısından sonra bir iniş vardı ve finiş dar yollu bir tırmanıştı. Yalnızca dört kişi kalmıştı. Hepsini geçebildiğim için mutluydum.”
Bu yalnızca Kipkemboi’nin ilk kişisel başarısı değildi, aynı zamanda uluslararası bir yarışta başarı elde eden ilk Kenyalı bisikletçi oldu. “Başarım, arkadaşlarımı da cesaretlendirdi. Onlar da artık profesyonel seviyede bisiklet sporcusu olabileceklerine inanıyorlar. Genel olaraksa daha fazla insanın bisiklet sporuna eğilimi olduğunu görüyorum. Umuyorum ki hükümet de yeniden bisiklet sporunu hatırlar ve federasyon da bir gün ulusal Kenya şampiyonası düzenler. Bu iki kriterin önemli olduğunu düşünüyorum. Özellikle de ülkemizde böylesi bir yetenek potansiyeli varken.”
Bisiklet giderek daha popüler hale gelirken, Kenya medyasının yeni ulusal kahramanlarından haberdar olması uzun sürmedi. 18 yaşında bir çocuk olarak şovlara ve röportajlar yapmaya davet edildi ve Kenya halkı, Kenya bisikletinin yeni simgesini daha yakından tanımaya başladı. “Artık sokakta tanınıyorum. İnsanlar beni alkışlıyorlar ve antrenman yaparken ismimi haykırıyorlar. İlgi odağı olmayı seviyorum. Örneğin, Facebook’ta günde 50 arkadaşlık isteği alıyorum. Şimdi rüyamı yaşıyormuşum gibi hissediyorum.”
Ancak Kipkemboi’nin hayatı tamamen değişti. Masaya yeterli yiyecek koyabilmek için sokaklarda odun satmak yerine, 21 yaşındaki genç Bike Aid’de yarı profesyonel bir bisikletçi olarak kazandığı parayla ailesini layığıyla destekleyebiliyor. “Erkek ve kız kardeşlerim okula gidebilirler ve ailem her gün diledikleri gibi yemek yiyebilir. Bu durum omuzlarıma ekstra baskı yüklüyor çünkü ailem, erkek ve kız kardeşlerim bana güveniyorlar. Baskıyı hissettiğimde kendime bir hedef belirliyorum. Kendimi daha fazla geliştiriyorum. WorldTour sahnesinde yer alan ilk Kenyalı bisikletçi olmak ve Giro d’Italia’da Chris Froome gibi isimlerle birlikte yarışmak istiyorum.”
Salim Kipkemboi, Kenya’da yaşamaya devam etmeyi seviyor. Şimdiye kadar kazandığı parayla yakında kendi evini inşa edebilecek. “Şimdiki yaşamımı geçmiştekiyle kıyaslayacak olursam, ancak şu anda normal standartlarda yaşayabildiğimi söyleyebilirim. Fakat dikkatli olmalıyım, gelir arttıkça standartlar da yükseliyor.”
E-Posta bültenimize abone olun, en son haber ve röpörtajlardan ilk sizin haberiniz olsun!
