Yaşanmakta olan pandemi süreci, günlük hayatımızda pek çok şeyle beraber kent hayatının en temel unsurlarından olan ulaşımı da etkiledi. İnsanlar, sosyal mesafeyi koruma dürtüsüyle toplu taşıma araçlarından uzaklaşırken bireysel ulaşım biçimlerini daha fazla tercih etmeye başladı. Örneğin İstanbul’da, günlük 2 milyondan fazla yolcusu olduğu bilinen toplu taşıma sisteminin kullanımında yaklaşık olarak %80’lik bir düşüşün söz konusu olduğu belirtildi (Kaynak İBB).
Bununla beraber pek çok ülkede salgının yayılmasını önlemek maksadıyla uygulanan kısıtlamalar, ulaşımda bir kez daha alternatif yollar aranmasına sebep oldu. Bu noktada kolay ulaşılabilir ve özel araç kullanımına kıyasla daha az maliyetli olması ile aktif bir ulaşım sunması sebebiyle bisiklet, çoğu ülkede ulaşımda en fazla öne çıkan araç oldu. Bisiklet ve bisiklet ekipmanlarının satışında düşüşün aksine fark edilir bir artışın olduğu söylenirken paylaşımlı sistemlerin kullanımında da belirgin bir yükselme gerçekleşti.
Örneğin New York’ta, henüz salgının ciddi şekilde etkili olmadığı 1 Mart ile 11 Mart tarihleri arasında şehrin paylaşım sistemlerinden biri olan Citi Bike’ın %67’lik bir talep artışına sahip olduğu ve bir önceki yıl aynı süreçte 310.132 bisikletli yolculuk yapılırken bu yıl aynı tarih aralığında 517.768 yolculuk yapıldığı belirtildi. Yetkililer, söz konusu artışın koronavirüs endişesi nedeniyle kaydedildiğini vurgularken kullanıcılarsa, toplu taşıma araçlarını kullanmak istemediklerini söylüyordu.
Keza Dünya Sağlık Örgütü de pandemi sürecinde fiziksel temastan kaçınmak ve sosyal mesafe için en güvenli ulaşım şeklinin bisiklet olduğunu vurguluyor. “Dünyadaki pek çok şehir Covid-19 salgınını önlemek ve fiziksel temasları sınırlandırmak için bir dizi önlem sunarken pek çok bölgede insanlar, işe veya alışverişe gitmek için yeni ulaşım yöntemleri arıyor.
Bu noktada temel ihtiyaçları karşılamak ve şehir içinde ulaşım sağlamak adına mümkün olduğunca bisiklete binmenizi veya yürümenizi tavsiye ediyoruz. Bu, bir taraftan günlük fiziksel aktivite gereksiniminizi karşılarken çalışma, ulaşım, spor, eğlence ve alışveriş gibi faaliyetlerinizi fiziksel mesafeyi koruyarak yerine getirmenizi sağlar.”
Peki insanlar daha fazla bisiklet kullanmaya karar verirken bu süreçte ülkeler, ne gibi önlemler aldı?
Bugün dünya genelinde 3.9 milyardan fazla insanın, pandemi nedeniyle kısmi veya tam olarak uygulanan kısıtlamaların etkisi altında olduğu belirtilirken pek çok ülke mevcut durumu, esnek, ulaşılabilir, sürdürülebilir ve en güvenli ulaşım yöntemi olarak gördükleri bisikletin yaygınlaştırılması için fırsat olarak kabul edilebileceğini açıkça ifade etti. Salgın’ın ortaya çıktığı Çin’in Wuhan kentinde bisiklet paylaşım sistemleri hem sağlık çalışanları hem de kentte yaşayan diğer tüm insanlar için ücretsiz hale getirilirken salgının en çok etkili olduğu 23 Ocak’tan 12 Mart’a kadar kentteki seyahatlerin 2,3 milyonu bisikletle gerçekleştirildi.
Benzer şekilde Chicago ve Philadelphia’da bisiklet paylaşım sistemlerinin kullanımı mart ayı boyunca iki katına çıkarken özellikle Philadelphia’da, bisiklet yollarındaki trafikte %470 artış olduğu kaydedildi.
İran ve Irak da dahil olmak üzere ülkelerde Covid-19’a karşı bisiklet kullanımı teşvik edilirken artan bisiklet kullanımı yeni alt yapı uygulamalarının da hayata geçirilmesini gerektirdi. Ülkeler, kısa vadede geçici bisiklet yolları ve şeritleri oluşturdu, belirli yolları motorlu araç trafiğine kapattı, mevcut yolları ve bisiklet şeritlerini genişletti, yeniledi veya iyileştirdi ve uzun vadede uygulanacak yeni planlar oluşturmak üzere masaya oturdu.
Bu noktada ilk olarak Kolombiya’nın Bogota kentinde Covid-19’un bulaşmasını engellemek ve toplu taşımadaki kalabalığı azaltmak amacıyla 75 kilometrelik geçici bir bisiklet yolunun oluşturulduğu bildirildi.
Çok geçmeden diğer ülkelerden de benzer uygulama haberleri gelmeye başladı. Berlin’in Kreuzberg bölgesindeki yerel yetkililer, mevcut iki bisiklet yolunun ‘pop-up’ şeritlerle geçici olarak genişletilmesi kararını alırken bisiklet yolu olmayan caddelerde de sağ şerit bisiklet kullanıcılarına tahsis edildi.
Philadelphia’da yetkililer nehir kenarında yer alan geniş ve 7,5 kilometre uzunluğundaki Martin Luther King Jr. Drive yolunu araç trafiğine kapattı; Denver’daysa şehir genelinde insanların egzersiz yaparken başkalarından uzak durmaya devam etmesini sağlamak için bisiklet ve yürüme yolları oluşturuldu.
Mexico City, toplu taşıma kullanım risklerini hafifletmek ve 21 milyondan fazla insanın şehir içindeki hareketliliğini kolaylaştırmak için 128 km geçici bisiklet yolu yapılmasını önerdi.
Kanada’nın Winnipeg kentindeyse ülkede karantina süresinde geçerli olacak şekilde 4 caddede trafik, sabah 8’den akşam 8’e kadar sadece bisiklet kullanımı ve yürümeyle sınırlandırıldı.
Budapeşte’de şehirdeki mevcut bisiklet yollarının hızla iyileştirilmesine ve yenilerinin yapımına başlandığı, böylece alternatif ve güvenli bir ulaşım biçimi sunulduğu aktarıldı. İlk aşamada şehir merkezinde yapılacak yollarla başlanacak proje kapsamında ilerleyen günlerde şehrin farklı kesimlerine ulaşılmasının da planlandığı belirtildi.
İtalya’nın Milano kentinde, koronavirüs krizinin ardından motorlu taşıt kullanımını azaltmayı sürdürmek için yaya ve bisikletlilere ayrılan alanların yeniden düzenleneceği, Avrupa’nın en iddialı ulaşım planlarından biri olarak tanımlanan Strade Aperte Planı tanıtıldı. Düşük maliyetli geçici bisiklet şeritleri, yayalar için yeni ve genişletilmiş kaldırımlar, 30 km/s hız sınırı ile yaya ve bisikletlilere ayrılmış sokakları içeren plan kapsamında ilk çalışmaların, şehrin en önemli caddelerinden olan 8 km’lik Corso Buenos Aires’ta başlaması öngörülüyor. Yetkililer, çalışmanın geri kalanınınsa yaz sonuna kadar tamamlanacağını söylüyor.
Brüksel ise sosyal mesafe kurallarının uygulanmasına yardımcı olmak için Mayıs ayı itibariyle yolların ‘bir sonraki duyuruya kadar’ açılacağını ve yaya ve bisikletlilere daha fazla alan yaratmak için yeniden düzenleneceğini açıkladı. Belçika’nın başkentinde Mayıs ayı başından itibaren Pentagon bölgesi (iç çevre yolunun çevrelediği alan) içinde yaya ve bisikletlilere hareket önceliği verilirken 20 km/s hız sınır belirlenecek.
Londra’da da ulaşım birimi Transport for London’dan, kaldırımların geçici olarak genişletilmesi ve motorlu taşıtların kullandığı ana yolların bisikletlilerin kullanımına uygun hale getirilmesi önerisi geldi.
Amaçlarının bisikletli ve yayaların, güvenliklerini korurken aynı zamanda sosyal mesafe önlemlerine uygun bir şekilde aktif kalarak ihtiyaçlarını gidermelerini sağlamak olduğunu belirten kurum, bazı noktalarda mevcut trafik ışıklarının da bisikletli ve yayaların ana kavşaklardaki hareketliliğini hızlandıracak şekilde değiştirileceğini bildirdi.
Bununla beraber ülkede, Brighton ve Hackney gibi bazı yerel konseyler, kimi noktalarda motorlu taşıt trafiğini kısıtlarken Manchester’da bisikletçilere ve yayalara daha fazla yer açmak için yolun bir şeridi kısmen kapatıldı.
Fransa’da ise hükümet, bir yandan koronavirüs nedeniyle uygulanan mevcut kısıtlamaları kademeli olarak hafifletmeye çalışırken diğer yandan yoğun nüfuslu bölgeler için ulaşım çözümleri arayışını sürdürüyor.
Bu kapsamda Ile-de-France bölgesi için geçici ve kalıcı bisiklet yolları oluşturmak adına 300 milyon € ödenek sağlanacağını belirten Fransız hükümeti, 650 kilometrelik güvenli bisiklet yolu ağı oluşturmayı hedeflediklerini açıkladı. Öncesinde ise 11 Mayıs’a kadar Paris’teki bazı bulvarlar, çalışanlara ekspres yollar sağlanması için geçici bisiklet yollarına dönüştürülecek.
E-Posta bültenimize abone olun, en son haber ve röpörtajlardan ilk sizin haberiniz olsun!
