İstanbul genelinde mart ayından bu yana pandemi nedeniyle uygulanmakta olan kısıtlamaların ardından normalleşme ile toplu taşımada ortaya çıkacak sıkışıklık ve trafikte yaşanacak yoğunluk uzmanları endişelendiriyor. Yeni dönemde kentteki trafik sıkışıklığının krize dönüşeceği vurgulanırken, İstanbul Valiliği acil eylem planı üzerinde çalışmalara başladı.
Normal zamanlarda ortalama 13 milyon yolculuk hareketi gerçekleşen toplu taşımada, yeni dönemde sosyal mesafe kuralının nasıl uygulanacağı ve özel araç sayısındaki artışa bağlı trafik sıkışıklığı tartışılan konuları arasında yer alıyor.
Uzmanlara göre pandemi döneminde, yüzde 85’in üzerinde yolcu kaybı yaşanan toplu ulaşım araçlarında, eskiye dönüş sosyal mesafe kurallarının ortadan kalkması ve yeni bir salgın riski anlamına geliyor. Ancak aynı uzmanlara göre toplu ulaşımdaki yolcu sınırlamasının normalleşme döneminde de sürdürülmesi imkansız.
Özel araç tercihinde ise yüzde 15’lik artış yaşanacağı ve kentteki trafik sıkışıklığının önümüzdeki dönemde krize dönüşeceği ortak kanaat olarak vurgulanırken, İstanbul Valiliği bünyesinde kurulan Ulaşım Bilim Kurulu ise acil eylem planı üzerinde çalışmalara başladı.
İstanbul Valiliği bünyesinde kurulan Ulaşım Bilim Kurulu’nun başında bulunan Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, “Karantinanın kalktığı tüm şehirlerde bireysel araçlara yöneliş, toplu taşımadan kaçış söz konusu. Toplu taşıma ve trafikteki duruma yönelik her hafta ölçümler yapıyoruz. Günler geçtikçe yolcu, yolculuk ve araç sayısında artış yaşanıyor” dedi.
Normal dönemde günde 8 milyon kişinin kullandığı toplu taşımadaki yolcu sayısının geçtiğimiz Nisan ayında 900 bin seviyesine gerilediğini sözlerine ekleyen Prof. Dr. Ilıcalı, bu rakamın mayıs ayında yeniden 1 milyon 100’e çıktığını söylerken öte yandan özel araç kullanımındaki artışın yaratacağı hava kirliliğinin de altını çizdi.
İstanbul’daki ulaşımın yüzde 30 kadarının 5 kilometrelik mesafelerde gerçekleştiğini belirten Prof. Dr. Ilıcalı, bisiklet ve yaya ulaşımı gibi alternatif ve aktif ulaşım modlarına yoğunlaşılması gerektiğini belirtiyor.
“Toplu ulaşımın aksamaması için otobüsler için tercihli yollar ile ulaşımda bisikletin hayatımıza girmesi gerekiyor. Ulaşımın yüzde 30’u, beş kilometrelik mesafede gerçekleşiyor. Beş kilometrelik mesafe için bisiklet yolları ve bisiklet kullanımı teşvik edilebilir. Normalleşme döneminde anormal trafik olacak. Alternatif ulaşım modlarıyla birlikte vatandaşın eskisi gibi toplu taşımayı tercih etmesinin formülleri aranmalı. Covid-19’un neden olabileceği riskleri ortadan kaldırmak için tüm kurumlarla birlikte eylem planı hayata geçirilmeli.”
Bununla birlikte geçtiğimiz günlerde İBB Bisiklet Şefliği, hem bisiklet ile ilgili sivil toplum kuruluşlarından öneri olarak gelen hem de bisiklet şefliğince tespit edilen bazı noktalarda, özellikle yayaların sosyal mesafeyi korumakta güçlük çektiği akslarda, bisikletlilerin de yararlanabileceği geçici (pop-up) yolların yapımını da içeren yaya ve bisikletli ulaşımı destekleyici çalışmalar yapılacağı belirtilmiş, konuyla ilgili çalışmalarınsa 4 Mayıs itibariyle başladığını açıklamıştı.
Hemen akabinde 16 Mayıs Cumartesi günü yeni pop-up yolların yapımına yönelik ilk çalışmalar, Bağdat Caddesi – Kızıltoprak arasında başladı. Kadıköy Göztepe Parkı önünden Şükrü Saraçoğlu Stadyumu’na uzandığı belirtilen 4 kilometrelik bisiklet yolu uygulamasının saha çalışmalarını yerinde inceleyen İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan, İstanbul’da 6 güzergâhta 25 kilometrelik bisiklet yolu planladıklarını, ilk uygulamayı bitirdikten sonra geri dönüşleri de analiz ederek, önümüzdeki haftalarda da diğer güzergâhlarda uygulamaya geçeceklerini söyledi.
“Yeni Normal” denilen şartlara dönerken insanların ulaşıma bisiklet üzerinde dönmeleri mümkün mü? Tanzer Kantık, salgın sonrası ulaşımın, içinden geçmekte olduğu dönemin sonunda nasıl şekillenebileceğini yazdı. Hepsi ve çok daha fazlası gelecek ayki sayımızı Cyclist Türkiye Haziran‘da!
