Bisiklette lastik patlağına önlemler almak, hem sürüş güvenliğini artırır hem de yolda kalma riskini en aza indirir. Bunun için doğru bakım ve basit yöntemlerle lastik ömrünü uzatmak mümkündür.
Nitekim önlem almak, lastiklerinizin ömrü söz konusu olduğunda, sonradan çözüm aramaktan çok daha etkilidir. Ne yazık ki patlaklar bisikletin bir parçası ve her bisikletçinin başına mutlaka gelir. Fakat olasılığı azaltmak için bazı önlemler alabilirsiniz.
İşte bir sonraki sürüşünüzde patlak lastiğin sizi yolda bırakmaması için uzmanlardan dokuz ipucu:
Talk pudrası kullanın
Yeni bir iç lastiği takmadan önce bolca talk pudrası serpmek, lastiğin kauçuk yüzeyde sürtünmeyi azaltır.Bu, lastik ile iç lastiğin birbirine yapışmasını önler ve sürtünmeyi en aza indirerek tüpü delmekten korur.
“Her zaman içinde talk olan bir kilitli poşetim oldu, iç lastiği içine atıp güzelce çalkaladım” diyor Giant Bicycles için Dünya Kupası iniş bisikleti mekanisyeni Matt Eames. “Bu yöntem hem ortalığı kirletmiyor hem de talkı boşa harcamıyorsunuz.”
PSI değerinize dikkat edin
Lastiklerinizi doğru psi aralığında şişirmek, özellikle “yılan ısırığı” diye de bilinen pinch flat türü patlakları önlemede yardımcı olur. Pinch flat, lastiğin iç lastiği jant kenarına sıkıştırmasıyla oluşur. Genellikle az şişirilmiş lastik, kaldırımlara, rögar kapaklarına ya da çukurlara sert çarptığında ‘yılan ısırığı’ oluşturur.
Bunu iç lastikte oluşan yan yana iki delikten tanıyabilirsiniz. Lastiğinizin önerilen psi aralığı yan yüzeyine basılıdır—bu, en iyi başlangıç noktasıdır.
Doğru PSİ değerinizi buradan hesaplayabilirsiniz.
Daha dayanıklı lastikler kullanın
Tüm lastikler aynı değildir. Eğer sık sık cam, tel veya yol üzerindeki keskin nesneler yüzünden patlak yaşıyorsanız, Continental Gatorskin veya Schwalbe Marathon Plus gibi daha sağlam lastikler tercih edebilirsiniz.
Tubeless sisteme geçin
Kimi zaman daha pahalı bir seçenektir. Ek olarak bisikletinizle ve jantlarınızla uyumluluk gerektirir. Fakat tubeless dönüşüm kiti alarak veya UST (Universal System Tubeless) lastiklere tamamen geçerek patlak ihtimalini ciddi ölçüde azaltabilirsiniz.
Tubeless sistemde iç lastik olmadığından pinch flat riski ortadan kalkar. Daha düşük basınçla şişirilebildiği için engebeli arazide darbe emilimi de artar. Ayrıca lastik içindeki sıvı, küçük deliklerin oluşmasını engeller.
Eğer iç lastiklerinizden vazgeçemiyorsanız, yine de lastik sıvısı kullanabilirsiniz. Alırken iç lastiğinize uygun tipte olup olmadığına ve ömrünün ne kadar olduğuna dikkat edin.
Üreticiler bazı lastikleri ve iç lastikleri sıvı dolgulu olarak satar (örneğin Slime markası), ancak bu modeller genellikle daha pahalı ve daha ağırdır.
Ekstra koruma ekleyin
Hem jant bandı hem de lastik şeritleri, iç lastiği sırasıyla janttan ve dış lastikten gelen tehditlere karşı korur.
- Jant bandı, jant deliklerinden ve tel uçlarından kaynaklanan risklere karşı koruma sağlar.
- Lastik şeritleri ise dışarıdan giren yabancı cisimlere karşı kalkan görevi görür.
Bunlar ucuz ve etkili çözümler olsa da kurulum sırasında dikkatli olmalısınız. Matt Eames’in uyarısı: “Şeridin bindirme kısmına dikkat edin. Yanlış yerleşirse faydadan çok zarar verir. Şerit, lastiğin diş merkezine denk gelmeli; aksi halde yanakları korurken tabanı savunmasız bırakabilirsiniz.”
Lastiklerinizi düzenli olarak değiştirin
Lastiklerden maksimum kilometre almak cazip gelse de ömrünü zorlamak kaçınılmaz olarak patlakla sonuçlanır. Ömür lastik tipine göre değişmekle birlikte genellikle 1.000 – 5.000 mil arasıdır.
Kilometrenizi takip etmiyor olsanız bile, eğer lastiğinizde kuruma çatlakları veya diş aşınması varsa değişim zamanı gelmiş demektir.
Dur ve kontrol et
Basit görünebilir ama çoğu bisikletçi bunu yapmaz. Eğer cam, tel ya da keskin nesnelerin üzerinden geçtiğinizi düşünüyorsanız, durup lastiklerinizi kontrol edin.
Lastiğe saplanmış bir şey görürseniz, nazikçe çıkarın. Elinizi korumak için mendil, bandana ya da eldiven kullanabilirsiniz. Bu sayede, henüz tam delinmemiş bir yabancı cismin sonradan patlak oluşturmasını önleyebilirsiniz.
Her sürüş sonrası lastikleri kontrol etmek iyi bir alışkanlıktır.
Eski Usul: Lastik silecekleri
Artık çok bulunmasa da lastik silecekleri patlakları önlemenin klasik bir yoludur (yalnızca dişsiz veya az dişli lastiklerde işe yarar).
Bunlar, jant frenlerine veya çamurluklara takılan, metal çubuk üzerine kauçuk kaplı küçük parçacıklardır. Lastik dönerken yüzeyini hafifçe silerek üzerindeki yabancı cisimleri temizler ve patlak riskini azaltır.
Yedek iç lastiğinizi sağlam tutmanın yolları
Uzun bir sürüşte sele altı çantanızdaki yedek iç lastik hayat kurtarıcı olabilir. Ama düşünsenize, patlak lastiğinizi değiştirdiniz ve yeni taktığınız iç lastiğin de işe yaramadığını gördünüz—tam bir hayal kırıklığı olurdu!
Böyle bir durumla karşılaşmamak için iç lastiklerinizin kullanılmadan kalmasını sağlayacak şu yaygın hatalardan kaçının:
1. Sele altı çantada çok uzun süre saklamayın
Eğer uzun zamandır patlak yaşamamış şanslı bisikletçilerdenseniz, sele altı çantanızdaki yedek lastikler artık değişim gerektirebilir. İç lastikler uzun süre katlanmış şekilde çantada kaldığında, kat yerlerinde zayıflık veya çatlaklar oluşabilir. Ayrıca çanta içindeki diğer eşyalarla sürtünerek de zarar görebilirler.
Bunu önlemek için lastikleri ara sıra çıkarıp açın. Emin olamıyorsanız, şişirip hava kaçağı olup olmadığını kontrol edin.
2. Sibop kapaksız saklamayın
Özellikle Presta siboplar için bu çok önemlidir çünkü uçları oldukça sivridir. İç lastiği katlarken sibobun mutlaka kapağını takın. Aksi takdirde sivri uç, lastiğin kendisini delip kullanılmaz hale getirebilir.
3. Lastikleri lastik bantla bağlamayın
Zamanla lastik bant, iç lastiğin kauçuğuyla tepkimeye girerek delik oluşmasına sebep olabilir. Hatta bant lastiğe yapışıp ayrılmaya çalışıldığında yırtık meydana getirebilir.
En iyisi, iç lastikleri kendi karton kutusunda veya bir plastik poşet içinde saklamakta.
4. Isı kaynaklarının yanında saklamayın
Isı, kauçuğun yapısını bozar; onu kırılgan ve esnekliğini kaybetmiş hale getirir. Uzun süre kullanmayı düşünmediğiniz iç lastikleri doğrudan güneş ışığından ve özellikle ısıtıcıların yakınından uzak tutun.
İlgili Yazılar
- En iyi iç lastikler: Yol ve gravel bisikleti için TPU, lateks ve kauçuk iç lastikleri derecelendirdik
- En iyi yol bisikleti lastikleri: Her duruma uygun en iyi 10 lastik
- Vittoria Corsa Pro yol bisikleti lastik incelemesi
- Paris-Roubaix 2025 teknoloji galerisi: 35 mm lastikler, arazi grupsetleri ve kaldırım taşlarının üstesinden gelmek için teknik detaylar
