Günümüzde her ne kadar “aerodinamik her şeydir” denilse de, hafif bisikletlerin cazibesi hâlâ karşı konulamaz. Aero bisikletler WorldTour hızları için optimize edilmiş olsa da, daha hafif bir bisikletin sağladığı çeviklik ve his ile tırmanış performansındaki artışı herkes deneyimleyebilir. Bisikletinizden gramlar kırpmak aynı zamanda eğlenceli bir uğraş olabilir ve çoğu zaman bir takıntıya dönüşebilir. Bu yazıda, bisikletinizi nasıl hafifletebileceğinizi, jantlardan matara kafeslerine kadar her parçadan hem düşük maliyetli hem de daha pahalı yöntemlerle nasıl tasarruf sağlayabileceğinizi ele alıyoruz.
Jantlar
Hafif jantlar her ne kadar hafif bir kadronun yerini tutmasa da, bir jant setini değiştirmekle yaklaşık 400 gram tasarruf etmek mümkündür. Daha sığ ve dar jantlar, geniş ve derin olanlara kıyasla daha hafiftir ve karbon alaşımdan daha hafif bir malzemedir. Örneğin Hunt’ın alaşım 4-Season All-Road Disc Wheelset modeli 1.680 gram ağırlığında.
Markanın 32 Aerodynamicist UD Carbon Spoke Disc Wheelset modeline geçtiğinizde 463 gramlık bir tasarruf sağlarsınız, fakat bunun maliyeti 1.499 sterlindir. Öte yandan 1.230 gram ağırlığındaki Lightweight Obermayer Evo Disc Wheelset için 7.560 sterlin ödemeniz gerekir.
Bugün hâlâ hafif jant üreten az sayıda marka kaldı; Lightweight ve Partington bunlardan bazıları. Daha uygun fiyatlı seçenekler Hunt ve Parcours gibi markalardan gelirken, ikinci el pazarında da bu tip ürünlere rastlamak mümkün. Çoğu tüplü jant olduğundan günlük kullanım için pratik olmayabilir, ama zaman zaman Roval Rapide CLX gibi hafif iç lastikler de göz önünde bulundurulabilir. Jantınızı değiştirmeden de hafifletme yapabilirsiniz; daha hafif göbekler, hızlı serbest bırakma kolları veya thru-axle’lar ve teller tercih ederek gramları azaltabilirsiniz. Örneğin Extralite marka bir çift göbek yaklaşık 180 gramdır ve DT Swiss 240 EXP Classic göbek setinden 114 gram daha hafiftir.
Frenler
Frenlerde ise üst seviye grupların jant frenleri zaten oldukça hafiftir, ancak butik markaların kaliperleriyle biraz daha ağırlık tasarrufu yapmak mümkün. Örneğin SRAM Red Aero Link kaliperleri 230 gram gelirken, THM Carbones Fibula Road jant frenleri yalnızca 120 gramdır fakat fiyatı 1.350 avro. Disk frenlerde ise model yükseldikçe ağırlık düşer. 140mm Shimano Dura-Ace rotor 90 gram ağırlığa sahipken, aynı boyuttaki Shimano 105 rotor 121 gramdır, yani 31 gram daha ağırdır. Ağırlık takıntılı bisikletçiler için Carver Bikes’in 50 gramlık titanyum disk rotorları da bir seçenek olabilir, ancak tanesi 119,95 dolara satılmakta.
Lastik ve iç lastik
Lastik ve iç lastik değişimi ise bisikleti hafifletmenin en uygun maliyetli yollarından biri. TPU iç lastikler 40 grama kadar düşebilir ve standart butil lastiklere göre teker başına 100 grama kadar tasarruf sağlayabilir. Bu tür iç lastikler genellikle 15 ila 30 sterlin arasında değişir. Tubeless sistemlerde daha az sıvı kullanarak hafiflik sağlamak doğru değildir, bunun yerine kaliteli yol lastiklerine geçmek gerekir. Örneğin Panaracer Agilest TLR ve Vittoria Corsa N.Ext modelleri 700x28c ölçülerinde yaklaşık 250 gram gelirken, daha düşük kalite lastikler ortalama 100 gram daha ağırdır. En hafif lastikler ise zamana karşı lastikleridir; Michelin Power Time Trial 700x25c modeli yalnızca 190 gramdır, ancak günlük kullanım için fazla hassastır.
Grupsetler
Grupsetlere gelince, bazı parça değişiklikleriyle bisikleti yarım kilo kadar hafifletmek mümkün. Elektronik vites sistemleri ve disk frenlerin gelişiyle grupsetler ağırlaşmış olsa da, bazı eski grupsetler güncel olanlardan daha hafiftir. Örneğin SRAM Red 22, markanın 2013 yılında çıkardığı 11 vitesli mekanik üst seviye grubu, yalnızca 1.721 gram. Artık bulması çok zor olsa da hâlâ tırmanışçıların favorilerinden biri. Bugün ise SRAM Red AXS yaklaşık 2.500 gram ve dünyanın en hafif elektronik disk grupseti olarak öne çıkmakta. Shimano Dura-Ace Di2 R9200 neredeyse aynı ağırlığa sahip. Genel olarak disk frenli grupsetlerde fiyat yükseldikçe ağırlık azalır. Örneğin Shimano Ultegra Di2, 105 Di2’ye kıyasla 373 gram daha hafiftir, ancak yaklaşık 600 sterlin daha pahalıdır. İlginç bir şekilde 12 vitesli mekanik 105 grupseti, her iki elektronik gruptan da daha hafiftir.
Tüm seti değiştirmek yerine, markaların parçaları arasında uyumluluk sayesinde daha hafif parçaları mevcut grupsete eklemek de mümkün. Örneğin, güç ölçerli SRAM Rival AXS aynakol yerine Red AXS aynakola geçmek yaklaşık 200 gram tasarruf sağlar. Ayrıca, Rotor gibi aftermarket markalar da hafif parçalar üretmekte. Rotor’un Aldhu Carbon aynakolu, 50/34t dişliler ve 170 mm kollarla birlikte 549 gram gelir ve SRAM Red ile Dura-Ace ile aynı seviyede ağırlık sunar. Eğer ana hedefiniz tırmanışsa, bazı bisikletçiler gibi 1x aktarma sistemine geçiş yapabilirsiniz. Ön aktarıcı ve büyük aynakolun çıkarılması, bisikleti 400 gram hafifletir.
Tırmanış odaklı bazı bisikletçilerin uyguladığı ancak kesinlikle tavsiye etmediğimiz bir yöntem ise “drillium” denilen teknik. Bu, bileşenlerin ağırlığını azaltmak amacıyla arka aktarıcı gibi parçalara delikler açmayı içeriyor.
Tamamlayıcı kit
Bisikletinizi ve aynı zamanda cüzdanınızı hafifletmenin bir başka yolu ise tamamlayıcı kit adı verilen sele borusu, gidon, boğaz ve sele gibi tamamlayıcı parçalardır. Örneğin, 27.2mm çapında ve 350mm uzunluğunda olan Darimo T1 Loop sele borusu yalnızca 90 gram ağırlığında ve fiyatı 299 €’dur. En hafif gidon boğazlarından biri olan Extralite HyperStem, 100mm uzunluğunda sadece 79 gram gelir ve fiyatı 199 €’dur. Sele konusunda ise Berk Composites’in Lupina 3K Carbon modeli yalnızca 77 gram olup fiyatı 245 £’dur. Daha fazla konfor isteyenler içinse Cadex Amp, dolgulu bir sele olmasına rağmen sadece 123 gram ağırlığıyla oldukça hafif.
Daha yaygın markalar da gidon, sele borusu ve selelerinin karbon versiyonlarını üreterek hem daha hafif hem de daha pahalı seçenekler sunmakta. Örneğin Pro Vibe Superlight Carbon gidon, alüminyum versiyonundan 90 gram daha hafif olup fiyatı 280 £ daha fazla. Ancak gidon boğazı seçerken dikkat edilmeli, çünkü bazı durumlarda alüminyum karbon versiyonlardan daha hafif olabilir. Ayrıca daha dar ve kompakt bir gidon, daha geniş ve derin drop’lu modellere kıyasla daha hafif olabilir; tabii eğer gidonun drop kısmını olduğu gibi bırakırsanız.
Sele borusunu hafifletmenin daha uygun maliyetli bir yolu ise, sele yüksekliğini doğru şekilde ayarladıktan sonra kadro içinde kalan fazla uzunluğu kesmektir. Aynı şekilde, gidon boğazının üzerinde kalan fazladan furç borusunu (steerer tube) belirlediğiniz yükseklikten sonra kesmek ve spacer’ları çıkarmak da bisikleti hafifletir. Bazı tırmanışçılar gibi gidon bandını tamamen çıkarmak çoğu bisikletçi için cazip olmayacaktır. Ancak daha ince bant kullanmak ve gidon üst kısımlarını sarmamak birkaç gram kazandırabilir. Plastik gidon tıpaları da metal olanlara göre biraz daha hafiftir.
Giyim
Bisikletin parçası olmasa da, ayakkabılar ve kıyafetler de toplam sistem ağırlığına yani sizin ve bisikletinizin toplam kütlesine katkıda bulunur. Yazlık hafif kıyafetler, sıcaklık izin verdiği sürece, kışlık kıyafetlere göre bariz şekilde daha hafiftir. Bağcıklı, havalandırmalı üst yüzeye sahip ve karbon tabanlı bisiklet ayakkabıları genellikle standart modellere göre çok daha hafiftir. Örneğin Specialized S-Works Torch Lace modeli, EU45 numarada sadece 465 gram gelir ve bu, diğer üst düzey modellere göre yaklaşık 200 gram daha hafiftir.
Aksesuarlar
Aksesuarlar da bisikletin ağırlığını artırır. Çamurluk, bagaj, suluk kafesi, zil ve sele çantası gibi ekipmanları çıkarmak yüzlerce gram kazandırabilir. Eğer bunları kullanmaya devam ederseniz, hafif alternatifler tercih edebilirsiniz. Örneğin Elite’in Flex Tex matara yalnızca 51 gramdır ve karbon bir suluk kafesiyle birlikte mütevazı bir hafiflik sağlar. Ayrıca Tailfin’in Karbon Arka Bagajı, ağırlık takıntısı olan şehir bisikletçileri ve bikepacking meraklıları için geleneksel metal bagajlara kıyasla yaklaşık 700 gram tasarruf sunar.
