Hazırlayan Erman Öner
Öngörülemeyen hava koşulları, bisikletçileri endişelendirebilir. Uğultulu bir kafa rüzgarıyla ve şiddetli yağmurla hazırlıksız mücadele etmek en deneyimli bisikletçiler için bile korkutucu olabilir, ancak durum böyle olmak zorunda değil.
Güvende ve kuru kalmanıza yardımcı olmak için yağmurlu havalarda sürüşe dair en iyi rehberi derledik. Hava durumu ne olursa olsun, yağmurda sürüşün tadını çıkarmak için bilmeniz gerekenler şunlardır.
1. Hazırlık anahtardır
Türkiye’de havalar böyleyken, muhteşem güneş ışığında yola çıksanız bile bitirmeden önce sağanak yağmur yağmayacağının garantisi yoktur.
Bu yüzden her türlü olasılığa hazırlıklı olmak akıllıca bir davranıştır. Böylece gökyüzü karardığında bir otobüs durağına sığınmak zorunda kalmazsınız.
Her zaman hazırlıklı olmanın güzel bir yolu, cebinize hafif bir yağmurluk koymaktır; sizi en şiddetli sağanaklardan koruyamayabilirler ancak sağanak yağışları savuştururlar ve sizi aşağı çekmezler.
En iyi katlanabilir bisiklet ceketleri genellikle 50 gramdan daha hafiftir ve kullanılmadıklarında cebinizde neredeyse hiç yer kaplamazlar.
2. Uygun bir su geçirmez ceket alın
Şiddetli yağmur için tamamen su geçirmez bir ceket yeterli olacaktır. Ceket seçerken dikkat edilmesi gereken bazı önemli özellikler vardır.
Öncelikle, yüksek yaka, yağmurun üst taraftan içeriye damlamasını engeller ve uzun bir kuyruk, yoldan gelen sıçramaları savuşturur. Ekstra uzun kollar, manşetler ve eldivenler arasında bilek boşluğu olmamasını sağlar.
Bisiklete binerken performansı göz önüne alıyorsanız, terden ıslanmamanızı sağlamak için nefes alabilirlik hayati önem taşır. Diğer seçenek – hem soğuk hem de ıslak olduğunda – su geçirmez termal kış ceketidir.
3. Başınızı koruyun
Yazın, çok sayıda havalandırma deliği olan bir kask sizi serin tutar, ancak yağmuru dışarıda tutmak için pek bir işe yaramaz.
Yağmurlu havalarda kaskın altına takılan klasik bir bisiklet kepi oldukça kullanışlıdır; siperliği yağmuru gözlerinizden uzaklaştırır ve başınızı sıcak tutar.
Dahili siperliği olan kasklar da benzer bir koruma sağlar. Ancak bu modeller çoğunlukla dağ bisikleti ya da işe gidip gelirken kullanılan kasklarda bulunur ve modaya önem veren yol bisikletçileri bu tasarımları genellikle tercih etmez.
Ayrıca elastik etek ucuyla kaskın üzerine tam oturan su geçirmez bir kılıf da tercih edebilirsiniz. Hatta Lazer Genesis Mips gibi bazı kasklar, isteğe bağlı çıkarılabilir aero kılıfı kabul eder ve bu kılıf yağmur bariyeri görevi görür.
4. Daha fazla tutuş için pürüzsüz lastikleri seçin
Araba lastiklerinin aksine, bisiklet lastiklerinin daha yuvarlak profili sayesinde ıslak yollarda bisiklet sürerken suda kızaklama tehlikesi yoktur ve bu da suyu kolayca yerinden oynatır.
Bu nedenle, asfaltta sürüş için, yivli sırtlı lastikler takmaya gerek yoktur. En iyi yol bisikleti lastikleri, her koşulda daha iyi çalışan pürüzsüz ve pürüzsüze yakın sırtlara sahiptir, çünkü bu, asfaltla daha fazla kauçuk temas ettiği ve dolayısıyla tutuşun daha iyi olduğu anlamına gelir.
Tutuşu iyileştirmek için yapabileceğiniz bir diğer şey, kış lastiklerinizin havasını biraz indirmektir (basıncı 15-20 psi kadar azaltın), bu da yolda daha büyük bir temas alanı sağlar. Bu sayede her zaman asfaltla daha fazla kauçuk temas eder, engebeli yol yüzeylerinde bile.
5. Patlaklara karşı dikkatli olun
Anekdotlara göre, bisikletçiler ıslak havalarda daha fazla lastik patlağı yaşarlar. Bunun nedeni muhtemelen yağmurun tüm döküntüleri oluktan alıp yola taşımasıdır.
Ayrıca suyun bir yağlayıcı görevi gördüğü ve bu nedenle çakmak taşlarının ve cam kırıklarının lastiklerinizi kuru koşullara göre daha kolay kestiği yönünde popüler bir teori de var, ancak bu fikri destekleyecek veya çürütecek çok az kesin kanıt mevcut.
Her iki durumda da, çoğumuz mevsimle birlikte lastiklerimizi değiştirmeye zahmet etmesek de, yağmurun muhtemel olduğu sonbahar ve kış aylarında ekstra delinme korumasına sahip lastikler tercih etmek iyi bir fikir.
6. Tubeless’ı düşünün
Bir zamanlar dağ bisikletçilerinin tekelinde olan tubeless lastikleri, özellikle her yere gidebilen macera bisikletleri modasıyla birlikte, yol bisikletçileri arasında giderek daha popüler hale geliyor.
Islak havalarda en büyük avantaj, sızdırmazlık maddesinin küçük delinmeleri neredeyse anında kapatması ve havanın kaçmasını önlemesidir.
Bir diğer avantajı ise geleneksel lastiklere göre çok daha düşük basınçlarda çalıştırılabilmeleri ve kaygan yollarda gerçek bir yardım olan daha geniş bir temas alanı sağlamalarıdır.
7. Frenlerinizi akıllıca kullanın
Normal sürüş koşullarında, durmanızın çoğu ön frenle yapılmalıdır. Ancak, yolda su olduğunda bu durum değişebilir.
Zayıflayan yol tutuşu, sert fren yaptığınızda ön tekerleğin kilitlenme riskini büyük ölçüde artırır. Ön tekerlek çekişi kaybettiğinde ise bisikleti dengede tutmak neredeyse imkânsız hale gelir.
Frenlerinizi kademeli olarak yavaşlatmaya çalışın ve ön frenin durdurma gücünden yoksun olan ancak aşırı hızı azaltmak için yararlı olan arka freni daha fazla kullanın.
8. Fren balatalarınızı kontrol edin
Yağmurda sürüş, bisikletinizin su ve kirle kaplanmasına neden olabilir. Bu da jant frenleri kullanıyorsanız fren balatalarını ve jantları çok hızlı bir şekilde aşındırır. Disk frenlerde ise balataları ve rotorları daha hızlı aşındırır.
Islak havalarda disk fren performansı büyük ölçüde korunur. Ancak jant frenleri, özellikle karbon jant kullanıyorsanız, daha az durdurma gücü sunar. Sürüş sırasında jant frenlerinizi aralıklı olarak yumuşatmak, fren yüzeylerinizi nispeten temiz tutmaya ve frenlemeyi daha güvenli ve daha etkili hale getirmeye yardımcı olacaktır.
Jant frenlerde, jantlarınızı sildiğinizden ve fren balatalarında gömülü kum olup olmadığını kontrol ettiğinizden ve her türlü hava koşulunda sürüş için tasarlanmış bir bileşikten yapılmış fren balataları taktığınızdan emin olun.
Diskler için balatalarınızı hızla aşındırıyorsanız organikten sinterlenmiş (metalik) fren balatalarına geçiş düşünmeye değer – bunlar ıslakta daha iyi performans gösterir.
9. Virajları sabit alın
Yağmurla yola akan kum sadece patlaklara neden olmaz. Yol yüzeyindeki gevşek malzeme viraj alırken tutuşu önemli ölçüde azaltabilir.
Aslında viraj almak, ıslak koşullarda bisikletçiler için belki de en büyük zorluktur. Yağmurda güvenli bir şekilde viraj almanın anahtarı, viraja yaklaşırken sabit durmaktır. Dönmeye başlamadan önce fren yapın ve döküntülerin yoğun olduğu yol kenarından uzak durun.
Ayrıca ıslakken kaygan olabilen boyalı yol işaretlerine dikkat edin. Sonbaharda ise düşen yapraklar büyük bir tehlikedir.
10. Ayaklarınızı sıcak ve kuru tutun
Islak havalarda sürüş için iyi bir çift ayakkabı kılıfına yatırım yapmanın birçok nedeni vardır. En önemlisi de birçoğunun sunduğu yüksek görünürlüktür.
Bisiklet sürerken tüm yağmuru dışarıda tutmak neredeyse imkansızdır. Ancak neoprenden (dalgıçlar için ıslak elbise yapımında kullanılan aynı malzeme) yapılmış bir çift ayakkabı kılıfı en azından ayaklarınızı kısmen kuru tutacaktır. Unutmayın kötü bir ayakkabı kılıfı hasta olmanıza yol açabilir.
11. Ayakkabılarınıza özen gösterin
Bisiklet ayakkabılarınız, lastiklerinizin hemen ardından ateş hattında bulunurlar. Kış sürüşlerinin zararlı etkilerine karşı özellikle savunmasızdırlar.
Ayakkabılar, yoldan sıçrayan kum, pislik ve yağı ayağınızdan uzak tutarlar, ancak sağanağa yakalanırsanız, eve geldiğinizde ayakkabılarınızı her zaman düzgün bir şekilde temizleyin – eski bir diş fırçasıyla içlerini silebilirsiniz.
Ayakkabılarınızı düzgün bir şekilde kurutmak da iyi bir fikirdir. Ancak ısı sentetik kumaşlara ve yapıştırıcılara zarar verebileceğinden, onları bir kalorifer peteğinin üzerine koymamak en iyisidir.
Bunun yerine ayakkabılarınızı buruşturulmuş gazete ile doldurun ve nemi emmesi için iyi havalanan bir yere bırakın. Bu harika sonuç verecektir.
12. Gözlerinize iyi bakın
Güneş gözlükleri, başınızın üzerinde kara bulutlar belirdiğinde takılacak ilk şey olmayabilir. Fakat bir tür göz koruması her zaman iyi bir fikirdir.
Sarmal tasarımlı gözlükler, gözlerinizi yağmurdan korumaya yardımcı olacaktır. Birçok güneş gözlüğü modeli, farklı hava koşullarına uyum sağlamak için değiştirilebilir camlarla üretilir.
Şeffaf camlar kışın pratik bir çözümdür. Ancak kaliteli fotokromik camlı gözlükler, dört mevsim etkili bir koruma sağlayabilir.
En önemlisi, gözlüklerin gözleri güneş ışınlarından korumak için UV korumasına sahip olması gerekir. Kışın ve özellikle karlı koşullarda bile.
13. Ellerinizi sıcak tutun
Sağlam bir çift eldiven, her kış sürüşü için olmazsa olmazdır. Ellerinizi sıcak ve kuru tutarken iyi derecede esneklik sunan bir çift eldiven isteyeceksiniz.
Bağlanmış dikişli eldivenler genellikle tamamen su geçirmez oldukları için tercih edilir. Ancak nefes alabilirlikten yoksun olabilirler.
Tercihinize bağlı olarak, ellerinizi hasardan korumak için eldivenlere entegre edilmiş avuç içi yastıkları isteyebilirsiniz. Yansıtıcı detaylar, özellikle yolda sinyal verirken görünürlüğünüzü artırarak güvenliğinizi sağlar.
Bir diğer kullanışlı özellik ise dokunmatik ekran uyumluluğudur. Böylece GPS sisteminizi veya telefonunuzu çıkarmanıza gerek kalmadan kullanabilirsiniz.
14. Zincirinizi yağlayın
Bisiklet bileşenleri arasında, zinciriniz ıslak koşullara karşı en savunmasız olanlardan biridir. Sağanak yağış altında sürüş yaparken hayati önem taşıyan zincir yağının çoğunun yere aktığını göreceksiniz. Bu da zincirinizin paslanmaya ve daha sonra sıkışmaya eğilimli olmasına neden olur.
Zincir yağ seçimi her zaman tartışmalı bir konudur, ancak kışa özel opsiyonları bulunmaktadır. Özellikle ıslak koşullar için tasarlanan zincir yağları, bu havalarda büyük bir avantaj sağlar. Bu, bisikletinizin sağanak yağışlarda iyi performans göstermesini ve sürüşünüzün mümkün olduğunca pürüzsüz olmasını sağlayacaktır. Islak yağlayıcıların dezavantajı, hızla kirlenmeleri ve kir çekebilmeleridir.
Zincirinizde biriken kiri temizlemek için her sürüşten sonra zincirinizi temizlemeyi unutmayın. Zamanla, bu bağlantılar arasına girecek ve erken aşınmaya neden olacaktır.
15. Görünür olun – ışık takın
Gökyüzü yoğun bulutlarla kaplandığında, hava doğal olarak kasvetli ve karanlık bir hâl alabilir. Bu yüzden sadece geceleri değil, her zaman ışık kullanarak görünürlüğünüzü garanti altına almak için elinizden geleni yapın.
Özellikle sağanak yağmurda, iyi ışıklara sahip olmak sizi yoldaki diğer kişiler için görünür kılacaktır. Ayrıca yoldaki tehlikeleri tespit etmenize yardımcı olacaktır. Işıkları bisikletinizin gövdesine ya da kaskınıza takarak görünürlüğünüzü artırabilirsiniz.
16. Su birikintilerinden kaçının
Çocukken, çizme giyip su birikintilerine atlamak en eğlenceli şeydi, ancak bisiklete bindiğinizde su birikintileri tehlikelidir.
Bunun basit bir nedeni var; o bulanık suyun altında neyin gizlendiğini bilmiyoruz. Patlağa neden olabilecek bir taş veya cam parçası. Jantınızı mahvedebilecek veya hızla çarptığınızda sizi uçurabilecek derin bir çukur veya gider kapağı olabilir.
Aynı kural, ıslakken tehlikeli derecede kaygan olan metal rögar kapakları için de geçerlidir.
17. Çamurluk takın
Arkanızdaki insanları su sıçramalarından korumak bir yana. Çamurluk takmak sizi daha kuru, daha rahat ve çok daha gösterişli hale getirir. Üstelik grup sürüşünde arkanıza geçenler buna minnettar kalacaktır.
Bisikletinizde gerekli montaj noktaları varsa, tam boy çamurluklar her zaman en iyi seçenektir.
Aksi takdirde, sele altına klipsli bir çamurluk takabilirsiniz ancak bunlar arkanızdaki kullanıcıları korumaz.
18. Bisikletinizi temizleyin
Zincir ve fren gibi bileşenler ıslak bir sürüşten sonra özel ilgi ve bakım gerektirse de. Eve varır varmaz tüm bisikletinizi temizlemek iyi bir fikirdir.
Birçok bisikletçinin düşündüğünün aksine, aslında bisikleti temizlemek çok uzun sürmez ve alışkanlık haline getirirseniz, daha da az zaman alır. Bisikletinizi hızlı ve etkili bir şekilde nasıl yıkayacağınız konusunda rehberimizi takip edin.
Temizledikten sonra, bisikleti temiz bir bezle olabildiğince iyice kurulayın. Ardından zinciri, fren pivotları ve pedallar gibi bisikletin diğer hareketli parçalarını yağladığınızdan emin olun.
19. Mental hazırlık
Bu, hava durumundan korkmak yerine onu benimsemekle ilgilidir.
Doğru ekipmanla akıllıca bir şekilde donatılmışsanız, yağmurdan korkmak için hiçbir neden yoktur. Aksine, gökyüzü açıldığında bisiklet üzerinde olmak, evde sizi bekleyen sıcak bir duş ve sıcak kahvenin olduğunu bilmenin verdiği güvenle eğlenceli olabilir.
Dışarı çıktığınızda, koşulların korktuğunuz kadar kötü olmadığını göreceksiniz, değil mi?
Kışın bisiklet sürerken ellerinizi ve ayaklarınızı sıcak tutmanızı sağlayacak sekiz ipucu
